Yıldız Tozundan Doğan Merak
“Bir çocuk neden gökyüzüne bakar? Ve o soruya kim cevap verir? Belki bir bilim insanı. Belki bir hikaye anlatıcısı…”
“Her Şey Küçük Bir Merakla Başladı”
Merhaba… hoş
geldiniz.
Bugün size küçük ama çok güçlü bir kelimeden bahsetmek istiyorum: merak.
Bir şeyi anlamaya çalıştığımızda, onun arkasındaki hikâyeyi merak ettiğimizde
başlar her şey.
Merak etmek; öğrenmenin, keşfetmenin ve hatta var olmanın temelidir.
Henüz çocukken gökyüzüne ilk kez dikkatlice bakan birinin aklından geçen o ilk
“Bu nedir?” sorusu, belki de bir ömrü değiştirebilir.
Benim bu konularla ilgilenmem de böyle başladı.
Bir gün bir reklamda penguenlerin kutup yıldızlarının altında dans ettiğini
görmüştüm. Garip ama etkileyiciydi.
O anda reklamdaki kutup ışıkları mı daha dikkat çekiciydi, yoksa arka plandaki
yıldızlarla dolu gökyüzü mü…
Bilemiyorum.
“Bilmek Yetmez… Anlatmak da Gerekir”
Bildiğim şu:
O görüntü zihnime bir şey ekti.
Bir merak.
Ve bu merak zamanla büyüdü, sorulara dönüştü, sorular araştırmalara…
En sonunda da şunu fark ettim:
Sadece bilmek yetmiyor.
Anlatmak da gerekiyor.
Bugün bu blogta size bir bilgi listesi sunmayacağım.
Ama bir yolculuktan bahsedeceğim.
Bilimi anlatma yolculuğundan..
“Carl Sagan ve Cosmos’un Etkisi”
“Bizler yıldız tozuyuz.” – Carl Sagan
Carl Sagan…
Bu ismi duymuş olabilirsiniz. Belki de ilk kez duyuyorsunuz.
O, sadece bir astronom değildi. Aynı zamanda müthiş bir hikâye anlatıcısıydı.
1980 yılında yayınlanan Cosmos: A Personal Voyage adlı belgesel serisiyle
milyonlarca insana evreni anlattı.
Ama öyle kuru bir şekilde değil...
Kendine özgü bir ses tonuyla, sade cümlelerle, her kelimesiyle bizi yıldızların
yanına götürerek.
Sagan bilimi sadece bilgi olarak değil, bir duygu, bir deneyim olarak
sunuyordu.
Ona göre bilim, insanın evrene yönelttiği büyük soruların peşinden gitmesiydi.
Nereden geldik?
Neden buradayız?
Yalnız mıyız?
“Kozmik Okyanus-Cosmos Belgeseli”
Cosmos belgeselinin
ilk bölümü “Kozmik Okyanusun Kıyısı” adını taşıyordu.
Ve Sagan, evreni dev bir okyanus gibi anlatıyordu.
Bizlerse bu kozmik denizin kenarındaki küçük canlılardık.
Ama her birimiz, evrenin sırlarını anlamaya çalışan zeki varlıklarız.
Sadece büyüklüğe hayranlık duymak için değil…
Anlamaya çalışmak için buradayız.
“Bilimi Sevmek İçin Bilim İnsanı Olmak Gerekmez”
Peki, neden anlatmalıyız bilimi?
Çünkü bilimi anlatmak, dünyayı anlatmaktır.
Evreni, doğayı, insanı ve kendimizi…
Bilim, yalnızca deneyler ya da laboratuvarlarla sınırlı değildir.
Bazen bir çocuğun "Neden yıldızlar gece çıkar?" sorusunda saklıdır.
Bazen yaşlı birinin "Zaman nasıl geçiyor?" sorusunda.
Ve biz bu sorulara doğru yaklaşmayı, düşünmeyi ve düşünmeyi sevdirmeyi
anlatmalıyız.
Carl Sagan’ın çok sevdiğim bir cümlesi var:
“Bilimi sevmek için bilim insanı olmak gerekmez.”
Gerçekten de öyle.
Bir teleskobunuz, bir unvanınız ya da dev bir laboratuvarınız olmayabilir.
Ama bir sesiniz var.
Ve bu sesle bir çocuğa, “Bak, bu yıldızlardan biri Güneş’ten milyonlarca yıl
önce doğmuş” dediğinizde…
İşte o çocuğun gözlerinde bir parıltı belirir.
İşte o parıltı, bilimin kıvılcımıdır.
“Evrenin En Büyük Hikâyesini Anlatmak”
Ben bu anlatımı o kıvılcımı uyandırmak için yapıyorum.
Bilimin sıkıcı bir konu olmadığını; aksine, evrendeki en heyecan verici
hikâyeyi anlattığını göstermek istiyorum.
Çünkü bilim, aslında evrenin kendisi hakkında yazılmış sonsuz bir roman.
Ve bizler bu romanın satırlarında sadece okuyucu değil, aynı zamanda anlatıcı
olabiliriz.
Bu ilk bölümde, sizleri bu düşünceyle baş başa bırakmak istiyorum:
Bir şeyin nasıl çalıştığını sormak, onu anlamaya çalışmak…
Bu, insana özgü bir dürtüdür.
Ve bu dürtüyü kaybetmediğimiz sürece, ilerlemeye devam edeceğiz.
Bir sonraki bölümde, “Evrenin Şiiri” başlığıyla Cosmos belgeselindeki bazı
anlara birlikte göz atacağız.
Yıldızlara bakarken hissettiğimiz o tuhaf ama güzel duyguyu, birlikte
tanımlamaya çalışacağız.
Unutmayın, her şey merakla başlar…
Hoşça kalın ve gökyüzüne bakmayı unutmayın.
Comments